Polacy biorą udział w międzynarodowym projekcie poszukiwania asteroid
Od tygodnia trwa międzynarodowa kampania, w której uczniowie z siedmiu amerykańskich, azjatyckich i europejskich krajów badają asteroidy. Ich zadaniem jest poszukiwanie nowych obiektów oraz weryfikowanie orbit tych ciał, które zostały już odkryte. W projekcie biorą udział dwie szkoły z Polski.
To druga kampania organizowana w ramach programu International Astronomical Search Collaboration (IASC), w której zostanie wykorzystany w pełni profesjonalny teleskop - znajdujący się na Hawajach Pan-STARRS 1. Biorą w niej udział uczniowie z 32 szkół, z siedmiu krajów - Brazylii, Bułgarii, Niemiec, Polski, Stanów Zjednoczonych, Tajwanu i Turcji.
"To wyjątkowe przedsięwzięcie, nie tylko dlatego, że uzyskaliśmy dostęp do danych pochodzących z teleskopu zbudowanego specjalnie w celu poszukiwania planetoid. Nowością jest także połączenie szkół z różnych miejsc na świecie w pary" - mówi Bogdan Sobczuk, nauczyciel fizyki i astronomii w Zespole Szkół nr 10 im. prof. Stefana Banacha w Toruniu. "Członkowie mojego zespołu będą mogli dyskutować o zauważonych na fotografiach obiektach z uczniami z Waldorf High School w Seattle. Dzięki temu podniosą także swoje kompetencje językowe" - dodaje.
Drugą polską placówką, która bierze udział w kampanii jest Gimnazjum Miejskie im. Mikołaja Kopernika w Sierpcu. Uczniowie tej szkoły będą współpracować z zespołem z Key Peninsula High School.
"Zgłaszali się do mnie uczniowie, którzy o sukcesach w dotychczasowych kampaniach usłyszeli od znajomych ze szkoły lub w mediach - o możliwość wzięcia udziału w projekcie badania asteroid pytali na lekcjach fizyki, zajęciach koła czy nawet podczas przerw, na korytarzu" - opowiada Józef Urbański, nauczyciel z Sierpca.
"Zagadnienia dotyczące budowy Układu Słonecznego, obserwacji, współrzędnych astronomicznych, posługiwania się mapami nieba i rozpoznawania ciał niebieskich prezentowałem podczas zajęć pozalekcyjnych. Gdy uczniowie nauczyli się już posługiwać programem do analizy fotografii wykonanych przez teleskop, otrzymali pierwsze zestawy danych, na których mogli ćwiczyć w domu. W kampanii pracujemy już na właściwych fotografiach i przygotowujemy raporty, które są wysyłane do koordynatorów" - wyjaśnia Urbański.
W bieżącej kampanii wykorzystywane są zdjęcia pochodzące z teleskopu zbudowanego na potrzeby naukowego przeglądu nieba, w którym poszukiwane są planetoid. Instrument Pan-STARRS 1 ma zwierciadło główne o średnicy równiej 1,8 metra i specjalną mozaikową kamerę CCD o rozdzielczości 1400 megapikseli. Każdej nocy wykonuje on ponad pół tysiąca fotografii nieba.
"To najlepszy sprzęt z jakim kiedykolwiek mogliśmy pracować" - cieszy się Sobczuk. "Mam nadzieję, że poza pomiarami elementów orbit znanych już asteroid i potwierdzeniem wcześniejszych odkryć dokonanych przez inne grupy, uda się także znaleźć zupełnie nowe obiekty" - dodaje.
Projekt IASC powstał dzięki współpracy instytucji ze Stanów Zjednoczonych i Unii Europejskie: Hardin-Simmons University, Lawrence Hall of Science (University of California, Berkeley), Astronomical Research Institute, Global Hands-On Universe Association (Portugalia), Sierra Stars Observatory Network i Astrometrica (Austria).
Polskie szkoły uczestniczą w IASC od siedmiu lat, dzięki programowi Hands-On Universe, Europe, w ramach którego udostępniane są nowoczesne narzędzia dydaktyczne wspomagające nauczanie przedmiotów ścisłych, jak na przykład program webkamerkowych obserwacji astronomicznych czy program wykorzystujący zdalnie sterowane teleskopy i radioteleskopy. Polskim partnerem obu przedsięwzięć jest portal Astronomia.pl.
"Do IASC trafiłem dzięki emerytowanemu nauczycielowi i doradcy metodycznemu z fizyki, Juliuszowie Domańskiemu. To on skontaktował mnie z nieżyjącym już wybitnym polskim astrofizykiem, prof. Bohdanem Paczyńskim, który z kolei umożliwił mi nawiązanie współpracy z koordynatorem Hands-On Universe w Polsce, prof. Lechem Mankiewiczem z Centrum Fizyki Teoretycznej PAN" - wspomina Sobczuk. "W taki sposób, w ciągu tych kilku lat trwania kampanii, kilkunastu polskim nauczycielom i ich uczniom stworzono możliwość poznania naukowych metod i wykonywania systematycznych badan. Dzięki tej pracy udało się odkryć ponad 20 asteroid".
"W kampaniach PanSTARRS, w których dysponujemy już danymi z nowego teleskopu, mamy możliwość dziesięciokrotnego zwiększenia liczby szkół. Docelowo, w ciągu roku czy dwóch lat na całym świecie ma zostać zaangażowanych około 1000 placówek, w tym wiele gimnazjów i liceów z Polsce. W porównaniu do poprzednich kampanii IASC mamy więc skok jakościowy i ilościowy - po raz pierwszy jest to projekt w pełni naukowy i to w znacznie większej skali" - wyjaśnia prof. Lech Mankiewicz. "Nigdy jeszcze nauczyciele i uczniowie nie mieli bezpośredniego dostępu do obserwacji o takiej jakości i znaczeniu. Teraz największym wyzwaniem pozostaje przeszkolenie nauczycieli i stworzenie bazy organizacyjnej, a na to potrzebne są odpowiedni środki" - podkreśla dyrektor Centrum Fizyki Teoretycznej PAN.
Bieżąca kampania potrwa do 20 maja.
[ Astronomia.pl - Jan Pomierny ]
http://www.astronomia.pl/wiadomosci/index.php?id=2797Konkurs "Moje okno na Wszechświat"
http://www.scopedome.com/pl/konkurs-media.aspx