Niebo w czwartym tygodniu listopada 2014 rokuMapka pokazuje położenie Księżyca, Marsa i Neptuna w ostatnim tygodniu listopada 2014 roku
W ostatnich dniach listopada na wieczorne niebo powróci Księżyc. Pod koniec tygodnia przejdzie on przez I kwadrę, a wcześniej minie przebywające na wieczornym niebie planety Mars i Neptun. O tej samej porze można obserwować również planetę Uran, którą Księżyc minie w przyszłym tygodniu. Przed godziną 22 na niebie pojawia się Jowisz i zostaje na nim aż do rana.
W zeszłą sobotę Księżyc przeszedł przez nów, a już w poniedziałek 24 listopada, będzie go można dostrzec na wieczornym niebie. Tego wieczora Srebrny Glob zajdzie prawie 2 godziny po Słońcu, zaś w momencie pokazanym na mapce jego tarcza będzie miała fazę 6% i będzie zajmowała pozycję niecałe 5° nad południowo-zachodnim widnikręgiem. Oczywiście Księżyc będzie widoczny również wcześniej. Jeśli tylko uda się znaleźć Księżyc, bardzo ładnie powinno być widoczne tzw. światło popielate. W momencie zachodu Słońca będzie on na wysokości ponad 12° nad horyzontem. Niecałe 10° na lewo od Księżyca będzie świeciła gwiazda Kaus Borealis, natomiast 6° dalej w prawie tym samym kierunku - gwiazda Nunki, obie z konstelacji Strzelca. Ponad 23° na wschód od Srebrnego Globu będzie się znajdowała planeta Mars.
Księżyc w Strzelcu spędzi jeszcze dwa kolejne dni. We wtorek 25 listopada jego faza zwiększy się do 12% i przed godziną 17 będzie on zajmował prawie takie samo położenie, jak dzień wcześniej w momencie zachodu Słońca. Tej doby niecałe 3° na południe od naturalnego satelity Ziemi świecić będzie charakterystyczny wianuszek gwiazd z północno-wschodniej części konstelacji Strzelca, natomiast podążając 5° dalej w tym samym kierunku natrafi się na gwiazdę Nunki, czyli drugą co do jasności gwiazdę w całym Strzelcu. Planeta Mars będzie się znajdowała nieco ponad 10° na lewo od Księżyca.
Największe zbliżenie Księżyca do Marsa będzie miało miejsce kolejnej doby, czyli w środę 26 listopada. Do tego dnia faza Srebrnego Globu urośnie do 20%, a przemieści się on na granicę gwiazdozbiorów Strzelca i Koziorożca. O godzinie podanej na mapce Księżyc będzie się znajdował prawie 7° nad Marsem i jednocześnie w podobnej odległości na zachód od dwóch jasnych gwiazd Koziorożca: świecącej bardziej na północ Algedi (α Cap) oraz położonej 2° na południe od niej Dabih (β Cap). Sam Mars osłabł już do jasności +1 magnitudo, czyli świeci prawie 10 razy słabiej, niż podczas opozycji w kwietniu br. Czerwona Planeta wciąż jest najjaśniejszym obiektem w swojej okolicy, ale już tak nie dominuje swoim blaskiem.
Drugą część tygodnia Księżyc spędzi w gwiazdozbiorach Koziorożca i Wodnika, a na jego koniec wejdzie do gwiazdozbioru Ryb. Ze względu na ukształtowanie granic dwóch pierwszych gwiazdozbiorów w czwartek 27 listopada Srebrny Glob będzie przebywał na tle gwiazdozbioru Wodnika, dzień później wejdzie on ponownie do gwiazdozbioru Koziorożca, a w sobotę 29 listopada - znowu zobaczymy go na tle gwiazdozbioru Wodnika. W czwartek faza księżycowej tarczy urośnie do 30%, a dwie najjaśniejsze gwiazdy Koziorożca będzie można dostrzec w podobnej odległości, co w środę, ale tym razem na prawo od Srebrnego Globu. W piątek 28 listopada faza Księżyca będzie wynosiła już ponad 40%, a o godzinie podanej na mapce nieco ponad 6° na południe od niego będzie się znajdowała druga para jasnych gwiazd Koziorożca (niestety nie podpisana na mapce), czyli Nashira i Deneb Algiedi (odpowiednio γ i δ Cap). Troszkę bliżej Księżyca będzie można dostrzec gwiazdę Sad al Suud, czyli β Wodnika. Natomiast niecałe 10° na lewo od naturalnego satelity Ziemi znajdzie się planeta Neptun.
Największe zbliżenie Księżyca z Neptunem będzie miało miejsce w sobotę 29 listopada, kwadrans po godzinie 7 naszego czasu i będzie to nieco ponad 4°. Natomiast wieczorem tego dnia Księżyc będzie miał już fazę 53% (I kwadra przypada około godziny 11 naszego czasu) i będzie oddalony od Neptuna o mniej więcej 6°. Sama planeta Neptun zmieniła już swój ruch z wstecznego na prosty i ponownie zbliża się do gwiazdy σ Aquarii. W niedzielę 30 listopada odległość między tymi ciałami niebiańskimi będzie wynosiła 53 minuty kątowe. Jasność Neptuna, to obecnie +7,9 wielkości gwiazdowej, natomiast σ Aqr świeci ponad 3 magnitudo jaśniej od niego.
Mapka pokazuje położenie Urana w ostatnim tygodniu listopada 2014 roku
Mapkę wykonano w GIMP-ie (
http://www.gimp.org) na podstawie mapek z programu Starry Night (
http://www.starrynighteducation.com).
Dodał: Ariel Majcher
Ostatni dzień tego tygodnia Księżyc spędzi w gwiazdozbiorze Ryb, a jego faza zwiększy się do 64%. Zatem blask Srebrnego Globu będzie już wyraźnie przeszkadzać w obserwacjach innych ciał niebieskich. Niedzielny wieczór Księżyc spędzi pod charakterystycznym wielokątem niezbyt jasnych gwiazd z zachodniej części Ryb, około 5° na południe od jego środka i zarazem 3° od najbardziej na południe położonych jego gwiazd λ i κ Psc. Jednocześnie ponad 18° na wschód od Księżyca znajdowała się będzie planeta Uran, która w przeciwieństwie do Neptuna wciąż porusza się ruchem wstecznym, coraz bardziej rozwierając trójkąt złożony z niej oraz gwiazd δ i ε Psc. Urana nadal można znaleźć nieco ponad 3° prawie dokładnie na południe od pierwszej z wymienionych gwiazd, a jego obecna jasność to +5,7 magnitudo.
Mapka pokazuje położenie Jowisza w ostatnim tygodniu listopada 2014 roku
Mapkę wykonano w GIMP-ie (
http://www.gimp.org) na podstawie mapek z programu Starry Night (
http://www.starrynighteducation.com).
Dodał: Ariel Majcher
Źródło: StarryNight
Coraz lepiej na naszym niebie widoczny jest Jowisz, który zbliża się do opozycji na początku lutego przyszłego roku. Obecnie największa planeta Układu Słonecznego porusza się ruchem prostym, ale już zwalnia i za kilkanaście dni zmieni go na ruch wsteczny. Zatem odległość między nim a Regulusem osiągnie minimum niecałe 7,5 stopnia i potem zacznie się zwiększać. Jednocześnie dość szybko zacznie rosnąć jasność i średnica kątowa tarczy planety. Obecnie Jowisz świeci z jasnością -2,2 wielkości gwiazdowej, a jego tarcza ma średnicę już 40". Jest zatem zauważalnie większa, niż kilka miesięcy temu.
W układzie księżyców galileuszowych Jowisza w sierpniu br. zaczął się okres ich wzajemnych zakryć i zaćmień (niestety przegapiłem jego początek). Seria tych zjawisk zaczęła się 1 września br. i skończy się 20 lipca przyszłego roku. Ważne daty związane z tymi zjawiskami, to:
• 5 lutego 2015 r. Słońce przejdzie przez płaszczyznę równika Jowisza (będzie tam równonoc),
• 8 listopada br oraz 10 kwietnia i 5 maja 2015 Ziemia przejdzie (lub przeszła) przez płaszczyznę równika Jowisza.
Dzięki temu osoby, które dysponują nawet takim sprzętem optycznym, jak lornetki będą mogły obserwować wzajemne zakrycia i zaćmienia księżyców galileuszowych przez siebie. Oczywiście im lepszy sprzęt, tym lepiej dane zjawisko będzie widoczne. W najmniejszych sprzętach będzie można je dostrzec jako zlanie się dwóch księżyców w jeden punkt, albo osłabnięcie blasku zaćmiewanego księżyca. Nawet w tym tygodniu dojdzie do kilku takich zjawisk, które będzie można obserwować w Polsce. Szczegóły na poniższej liście (więcej szczegółów można znaleźć na stronie francuskiego instytutu IMCEE):
• 24 listopada, godz. 4:12 - wejście Io w cień Jowisza (początek zaćmienia),
• 24 listopada, godz. 21:45 - od wschodu Jowisza cień Europy na tarczy planety (przy wschodniej krawędzi tarczy),
• 24 listopada, godz. 23:50 - wejście Europy na tarczę Jowisza,
• 25 listopada, godz. 0:14 - zejście cienia Europy z tarczy Jowisza,
• 25 listopada, godz. 1:30 - wejście cienia Io na tarczę Jowisza,
• 25 listopada, godz. 2:46 - zejście Europy z tarczy Jowisza,
• 25 listopada, godz. 2:48 - wejście Io na tarczę Jowisza,
• 25 listopada, godz. 3:09 - częściowe zaćmienie Kalisto przez Ganimedesa (początek),
• 25 listopada, godz. 3:50 - zejście cienia Io z tarczy Jowisza,
• 25 listopada, godz. 4:38 - częściowe zaćmienie Kalisto przez Ganimedesa (koniec),
• 25 listopada, godz. 5:04 - zejście Io z tarczy Jowisza,
• 25 listopada, godz. 22:40 - wejście Io w cień Jowisza (początek zaćmienia),
• 26 listopada, godz. 2:16 - wyjście Io zza tarczy Jowisza (koniec zakrycia),
• 26 listopada, godz. 4:43 - minięcie się Europy i Kalisto w odległości 3,5",
• 26 listopada, godz. 21:37 - od wschodu Jowisza Io i jej cień na tarczy planety (Io blisko wschodniej krawędzi tarczy,jej cień - na zachód od środka tarczy),
• 26 listopada, godz. 22:18 - zejście cienia Io z tarczy Jowisza,
• 26 listopada, godz. 22:32 - częściowe zaćmienie Kalisto przez Europę (początek),
• 26 listopada, godz. 23:07 - częściowe zaćmienie Kalisto przez Europę (koniec),
• 26 listopada, godz. 23:32 - zejście Io z tarczy Jowisza,
• 26 listopada, godz. 23:36 - Kalisto chowa się za tarczę Jowisza (początek zakrycia),
• 27 listopada, godz. 4:28 - wyjście Kalisto zza tarczy Jowisza (koniec zakrycia),
• 27 listopada, godz. 23:04 - przejście Europy na tle Kalisto (początek),
• 27 listopada, godz. 23:14 - przejście Europy na tle Kalisto (koniec),
• 28 listopada, godz. 5:25 - minięcie się Io i Europy w odległości 1",
• 29 listopada, godz. 22:22 - wejście cienia Ganimedesa na tarczę Jowisza,
• 30 listopada, godz. 2:04 - zejście cienia Ganimedesa z tarczy Jowisza,
• 30 listopada, godz. 3:18 - wejście Ganimedesa na tarczę Jowisza,
• 30 listopada, godz. 5:28 - wejście Europy w cień Jowisza (początek zaćmienia),
• 30 listopada, godz. 6:58 - zejście Ganimedesa z tarczy Jowisza,
• 30 listopada, godz. 7:29 - częściowe zakrycie zaćmionej Europy przez Ganimedesa (początek),
• 30 listopada, godz. 7:34 - częściowe zakrycie zaćmionej Europy przez Ganimedesa (koniec),
• 1 grudnia, godz. 6:06 - wejście Io w cień Jowisza (początek zaćmienia).
Dodał: Ariel Majcher -
Uaktualnił: Ariel Majcher
http://news.astronet.pl/7525