5 lat Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych – komentarze
"Pięciolecie ERC to świetny moment, by zdać sobie sprawę z tego, co może zostać osiągnięte poprzez wzrost świadomości dotyczącej rozwoju tak kluczowego dla Europy obszaru, jakim są badania naukowe. Jest to również potwierdzenie tego, co już udało się osiągnąć w dziedzinie budowania kultury nauki poprzez wsparcie ponad 2,5 tysiąca pracujących w Europie badaczy, na różnych etapach ich karier" - powiedziała portalowi Astronomia.pl Prof. Helga Nowotny, Przewodnicząca Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ang. European Research Council - ERC) w przeddzień jubileuszowej konferencji organizowanej przez tę organizację w Brukseli.
"ERC dotychczas przyznała granty 11 polskim naukowcom, na łączną kwotę 17 milionów euro. Chcielibyśmy jednak, aby nasze programy miały więcej uczestników z Polski" - dodała szefowa ERC. "Jak dotąd granty otrzymało niewielu polskich naukowców. Są wśród nich Prof. Tomasz Dietl z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego i Polskiej Akademii Nauk, Prof. Andrzej Udalski - astronom z Uniwersytetu Warszawskiego oraz Prof. Ryszard Horodecki, wybitny fizyk i współtwórca podstaw teoretycznych informatyki kwantowej z Uniwersytetu Gdańskiego. Wierzę, że także dzięki wprowadzonym w naszej reformie zmianom finansowania badań, polegającym na upowszechnieniu zasad otwartej konkurencji i kultury grantowej, to grono będzie zwiększać się nie tylko systematycznie, ale i bardziej dynamicznie" - podkreśla Barbara Kudrycka, Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
"Z wielką radością przyjęłam wiadomość o wyróżnieniu astronomów z toruńskiego Centrum Astronomicznego im. Mikołaja Kopernika PAN. O randze sukcesu świadczy fakt, że ERC projekt Solaris kierowany przez prof. Macieja Konackiego wybrała spośród ponad 2 tysięcy inicjatyw badawczych, które finansuje. Polscy naukowcy pojawiając się w grupie pięciu zespołów, które zaprezentują swoje przedsięwzięcia podczas uroczystości podsumowującej pięciolecie działalności ERC będą mieli niepowtarzalną szansę wypromować swój projekt" - dodała Minister Nauki. "Jestem przekonana, że prezentacja osiągnięć Prof. Konackiego podczas jubileuszowej gali w Brukseli będzie dla wielu silnym sygnałem, by również wystąpić z wnioskiem o grant" - powiedziała Prof. Nowotny.
"Wspieranie najlepszych naukowców pracujących nad poszerzaniem wiedzy, pionierskimi badaniami, które prowadzą do przełomowych odkryć jest niezbędne dla wzrostu konkurencyjności Polski w Europie i na świecie, dlatego cieszę się niezmiernie, że Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego ma też swój mały wkład w sukces toruńskich naukowców. Poza prestiżowym grantem ERC my również doceniliśmy Solaris i dofinansowywaliśmy ten innowacyjny projekt, który ma na celu m.in. odkrywanie planet pozasłonecznych obiegających gwiazdy podwójne" - kończy swoją wypowiedź Minister Kudrycka.
"Jako członek pierwszej kadencji Europejskiej Rady Badań, przez 5 lat zaangażowany w budowę podstaw jej funkcjonowania, z wielką satysfakcją obserwuję rosnące znaczenie Rady w systemie finansowania badań naukowych w Unii Europejskiej. Korzystając z najlepszych światowych doświadczeń ERC wypełniła istniejącą od lat bolesną lukę w tym systemie - brak szerokich możliwości prowadzenia podstawowych badań naukowych finansowanych z budżetu Unii. Stworzona najwybitniejszym naukowcom szansa na realizację badań o potencjalnie wielkim wpływie na rozwój nauki - bez oglądania się na ich bezpośrednią przydatność praktyczną - jest dowodem na zdolność krajów członkowskich do dalekosiężnego myślenia i potwierdzeniem naszej wspólnej wspaniałej tradycji traktowania nauki jako kluczowego czynnika rozwoju cywilizacyjnego" - powiedział portalowi Astronomia.pl Prof. dr hab. Michał Kleiber, Prezes Polskiej Akademii Nauk. "Trzeba mieć nadzieję, że pierwsze, niezbyt udane dla Polaków lata istnienia Rady zmobilizują nas do bardziej aktywnego uczestnictwa w jej konkursach - to fascynujące wyzwanie mogące przynieść nam bardzo wymierne korzyści badawcze" - dodał szef PAN.
Na podobny problem zwraca uwagę również Prof. dr hab. Maciej Żylicz, Prezes Fundacji na rzecz Nauki Polskiej: "Niestety okazało się, że polscy naukowcy w międzynarodowej konkurencji wypadają nienajlepiej - do tej wnioskowali oni do ERC ponad pół tysiąca razy, a finansowanie przyznano tylko ośmiokrotnie w programie ERC Starting Grants, wspierającym młode, innowacyjne zespoły naukowe, i trzykrotnie w programie ERC Advanced Grants, adresowanym do doświadczonych naukowców. Biorąc pod uwagę, że ERC przyznała już ponad 2 tysiące grantów, nie jest to zadowalający wynik".
"Fundacja na rzecz Nauki Polskiej uważnie przyglądała się działalności ERC od momentu jej powołania - z radością przywitaliśmy powstanie Rady jako pierwszej wspólnotowej inicjatywy zarządzanej przez uczonych, niezależnej i promującej doskonałość naukową, w oparciu o podejście bottom-up. Na pewno jest to punkt odniesienia i dobry wzorzec dla wszystkich europejskich instytucji rozdzielających fundusze na naukę. Pięciolecie ERC pokazuje jak w tak krótkim czasie, dobrze zorganizowana instytucja jest w stanie wywrzeć wpływ na środowisko naukowe" - podkreśla prof. Żylicz.
"Od początku mieliśmy świadomość, że dzięki ERC otwiera się nowa szansa dla polskich badaczy - fundusze, jakie można zdobyć w konkursach Rady pozwalają na realizację bardzo ambitnych projektów naukowych - tylko w bieżącym roku ERC rozdysponuje na granty ok. 1,5 mld euro. Należy także podkreślić wpływ ERC na to jak działa w Polsce Narodowe Centrum Nauki, które w swoich zasadach i założeniach odzwierciedla te, charakterystyczne właśnie dla Europejskiej Rady Nauki".
"Kiedy zauważyliśmy w Fundacji problem zbyt małego udziału uczonych z Polski w konkursach ERC, zaczęliśmy się zastanawiać nad narzędziem wsparcia, które mogłoby ich do tego zachęcić. Chodziło nam też o to, by jak najwięcej projektów, które uzyskują finansowanie ERC, było realizowanych w Polsce. Wcześniej kilku pierwszych laureatów ERC polskiej narodowości pracowało i realizowało zwycięskie projekty za granicą. Tak powstał program Idee dla Polski, który służy właśnie temu celowi - naukowcy, którzy zdobędą ERC Starting Grant i wybiorą Polskę jako miejsce realizacji projektu badawczego, mogą dostać od Fundacji dodatkowe, maksymalnie 6-letnie subsydium. Program rozpoczął się w 2009 roku i ma już 8 laureatów. Wysokość subsydium nie jest z góry określona i zależy m.in. od charakteru projektu i czasu jego trwania. Dotychczasowi laureaci otrzymali po 640 tys. zł na pięć lat" - wyjaśnił szef FNP.
"Jednym z laureatów Idee dla Polski jest astronom Maciej Konacki, którego projekt Solaris Fundacja wsparła po raz pierwszy w 2007 roku, w programie Focus. Z wielką radością przyjęliśmy informację o zdobyciu przez prof. Konackiego w 2010 roku grantu ERC w wysokości 1,5 mln euro, wkrótce potem uzyskał on także subsydium Idee dla Polski w FNP. Prof. Konacki nie jest jedynym Polakiem - laureatem ERC Starting Grant, ale jedynym, który został zaproszony do zaprezentowania swojego projektu na gali z okazji pięciolecia Rady. To ogromny sukces, z którego jesteśmy bardzo dumni. Staramy się śledzić dalsze naukowe losy naszych laureatów, osiągnięcia prof. Konackiego są z pewnością wyjątkowo imponujące i jesteśmy pewni, że jeszcze niejeden raz będziemy się cieszyć z jego kolejnych sukcesów. Trzymamy kciuki za projekt Solaris!" - kończy swoją wypowiedź Prof. Żylicz.
[ Astronomia.pl - Jan Pomierny ]
http://www.astronomia.pl/wiadomosci/index.php?id=3031